از این که نوبل ادبیات ۲۰۲۰ به یک شاعر زن داده شده به چند دلیل خوشحال شدم، اول این که بین تمام ژانرها، جایزه به شعر تعلق گرفت، دوم زن بودن شاعر، که حس افتخار به من میدهد و این که انگار جایزه، به تمام زنانی که شاعربودن جوهر زندگیشان است داده شده، و سوم این که با مرور بعضی شعرها دیدم چقدر مشترکات حسی و فکری فارغ از ملیتها وجود دارد.
به گفتهی ایسنا اخیرا این شاعر در کتابی توسط فریده حسنزاده، با شعری از او معرفی شده، اما چون در دسترسم نبود، از دیشب خودم مطالبی همراه با یک نمونه شعر را ترجمه کردم:
لوئیز گلیک در سال ۱۹۴۳ در نیویورک به دنیا آمد، در لانگآیلند بزرگ شد، تحصیل در کالج سارا لارنس و دانشگاه کلمبیا و نویسندهی مقیم در دانشگاه ییل از سوابق دانشگاهی اوست. معروفیت او در دقت تکنیکی، حساسیت و بینشیست که دربارۀ تنهایی، روابط خانوادگی، طلاق و مرگ دارد. دلیل اعطای این جایزه به او از سوی آکادمی نوبل اینگونه عنوان شده: «صدای شاعرانهی بینقص که با زیباییِ تلخ (حاصل از رنج)، وجود فردی را جهانی میکند.»
او چندین جایزه از جمله پولیتزر را هم دریافت کرده.
از کتابهای متعدد او میتوان به «شب وفادار و پاکدامن» و «پیروزی آشیل» اشاره کرد. در چندین مجموعهاش از جمله «پیروزی آشیل»، «شکل نزولی»، «آرارات» و...، مخاطبان را با کاوش در عمیقترین و صمیمیترین احساساتشان به سفری درونی میبرد.
شعری از او:
The Night Migrations
Louise Glück
This is the moment when you see again
the red berries of the mountain ash
and in the dark sky
the birds' night migrations.
It grieves me to think
the dead won't see them—
these things we depend on,
they disappear.
What will the soul do for solace then?
I tell myself maybe it won't need
these pleasures anymore;
maybe just not being is simply enough,
hard as that is to imagine.
«مهاجرت شبانهی پرندگان»
لوییز گلیک
این همان لحظه است وقتی دوباره میبینید
توتهای قرمز بر خاکستر کوه
و در آسمان تاریک
مهاجرت شبانهی پرندگان.
مرا غمگین میکند این که فکر میکنم
مردگان آنها را نمیبینند
این چیزها که ما وابستهشان هستیم
محو میشوند
آن وقت روح برای راحتی چه خواهد کرد؟
به خود میگویم شاید دیگر نیازی به این لذتها نباشد
شاید فقط نبودن کافی باشد،
به سختیِ تصورکردنش.
منابع:
- Academy of American Poets
- Poetry Foundation
ترجمه و تدوین: مریم جعفری آذرمانی
پینوشت:
ـ تا جایی که در اعلام رسمی جایزه نوبل شنیدم، تلفظ نام شاعر لوییز گلیک است، گرچه به ظاهر گلوک نوشته میشود.
ـ ash معنای درخت زبانگنجشک هم دارد، اما عبارت سادهتر را برگزیدم.